Als vervolg op de blog van vorige week, ga ik nu in op de volgende 3 factoren, die de smaak van een wijn met houtrijping kunnen beïnvloeden: de herkomst van het hout, de stijl van de wijnmaker en de mate van de branding.

Herkomst

Houten vaten worden nog steeds handgemaakt van eikenhout, omdat deze houtsoort sterk én flexibel is -voordelen voor de kuiper- en omdat het een prettige smaak afgeeft en de juiste mate van poreusheid heeft, waardoor de wijn optimaal kan rijpen -voordelen voor de wijnmaker-.

Er zijn verschillende soorten eikenhout, maar de belangrijkste zijn Frans en Amerikaans eiken. Beide soorten geven rokerige en kruidige aroma’s af. Frans eiken wordt gespleten en geeft daardoor subtieler zijn smaak af, die vooral doet denken aan dennen, toast en karamel. Amerikaans eiken wordt gezaagd en geeft daardoor meer smaak af, die vooral wordt getypeerd door vanille, eiken, kokos en mint.

Binnen Europa wordt Amerikaans eiken vooral in Spanje gebruikt, verder zie je voornamelijk Frans eiken of een mix van de twee. Buiten Europa wordt vooral Amerikaans eiken gebruikt, maar dit is aan trends onderhevig. Het kan dus zijn dat dit over een paar jaar helemaal anders is.

Stijl

Als ik 10 jaar geleden, toen ik nét om de hoek kwam kijken in de wijnwereld, mijn neus in het glas stak en diep inademde en nog een keer, dan kreeg ik soms een stekende hoofdpijn, héél eventjes. De eerste keer dat dat me overkwam, schrok ik heel erg en spuugde de wijn meteen uit! Voor mij betekende dat dat een wijn behoorlijke houtrijping had gehad en waarschijnlijk van buiten Europa kwam. Vooral de Chileense chardonnays konden behoorlijk ferm zijn in hun houtgebruik. De wijn smaakte soms meer naar hout dan naar wijn, zonde…

Gelukkig is er in 10 jaar behoorlijk wat veranderd. Houtrijping is in de nieuwe wereld (wijnlanden buiten Europa) veel subtieler geworden, al blijft er een stijlverschil bestaan met de Europese wijnen. Een forse houtsmaak in de wijn duidt nog steeds wel vaak op een nieuwe wereld wijn, maar dat komt door de stijl. In de nieuwe wereld mag een wijn nou eenmaal uitgesprokener en met wat meer sjeu gemaakt worden, in Europa worden wijnen meestal alleen gewaardeerd als ze subtiliteit en finesse hebben.

Mate van de branding

Je kan de huidige recycling-trend eigenlijk niet “nieuw”, maar beter retro noemen: in vroegere tijden was recycling heel gewoon en werden zelfs haringvaten hergebruikt. Om de vislucht uit de vaatjes te krijgen voor de wijnbereiding hielp krabben en borstelen niet, dus kwam men uiteindelijk uit op -je raadt het al – uitbranden! Dit gaf zo’n positief effect op de wijn dat het een onderdeel van de wijnbereiding is gebleven.

De sterkte van het branden, ook wel toasten genoemd gaat in drie gradaties:

• Light (kort getoast) levert lichte houttonen op in geur en smaak, soms een beetje vanille.
• Medium (langer getoast) levert sterke houttonen, maar ook kruidigheid en chocolade en meer vanille op en in de smaak geroosterd brood en duidelijke bitters.
• Heavy (zwaar getoast) levert minder duidelijke houttonen maar meer karamel, koffie en gerookte geuren en in de smaak meer bitter.

Hiermee heb ik de belangrijkste aspecten van houtrijping besproken en hopelijk wat meer inzicht gegeven over hoe je houtrijping herkent en waar je op zou kunnen letten.

Bij houtrijping zijn de veranderingen in tannines het meest prominente aspect. Er is natuurlijk nog veel meer te vertellen over tannines, maar dat bespreek ik volgende keer!