• Home
  • Wijnproeven
    • Écht (wijn)proeven
    • Kijken – stap 1
    • Ruiken – stap 2
    • Proeven – stap 3
    • Droog, zoet & zuur
    • Houtrijping
    • Tannine
  • Wijnjargon
  • Over mij
  • Bronnen

De wijnroos

~ Eigentijdse (& eigenwijze) kijk op wijn

De wijnroos

Maandelijks Archief: november 2014

Blijde verwachtingen…

25 dinsdag nov 2014

Posted by roosoomen in Geen categorie

≈ Een reactie plaatsen

Normaal gesproken zou ik vorige week een blogpost hebben gepubliceerd, maar dat ging niet door omdat ik 14 november bevallen ben van een schitterende dochter! Ik had dus even wat anders aan mijn hoofd. Die eerste avond heb ik natuurlijk wel een mooi glas bubbels gedronken, een heerlijke Sekt, met dank aan mijn zwager. Maar schrijven werd even vooruit geschoven…

Er zijn wel wat overeenkomsten tussen het krijgen van een baby en het openen en drinken van een fles wijn waar je je op verheugd hebt. Bij een baby moet je 9 maanden wachten, bij een wijn nog veel langer. De leeftijd, het etiket, de verkoopprijs, het druivenras en de wijnstreek scheppen verwachtingen. Die verwachtingen komen (lang) niet altijd uit.

Zo heeft mijn vriend in een vér, grijs verleden een keer een Chileense rode wijn gedronken die hij lekker vond. Hij was er vervolgens van overtuigd dat hij álle Chileense rode wijnen dan wel lekker zou vinden. Nou, dát viel even tegen! Hij kocht de ene na de andere fles, maar hij vond nooit meer die lekkere smaak terug. Natuurlijk is het wat naïef om te denken dat alle rode Chileense wijn hetzelfde smaakt, maar ik verbaas me er echt over hoeveel mensen dit soort assumpties toch nog steeds maken. Uitspraken als Ik hou niet van chardonnay (of juist alleen maar) of Zuid-Afrikaanse wijn is echt áltijd goed of (mijn favoriet) Duitse wijn? Dat is toch allemaal zoete troep zijn nog steeds veel gehoord.

Zelfs voor de autodidactische of geschoolde liefhebber (de expert) is het nauwelijks overzichtelijk, vooral als je buiten de veel gebaande paden wil gaan en kiest voor een onbekende wijnstreek of druivenras. Dit is natuurlijk ook juist de charme van wijn – die diversiteit, die complexiteit – maar het kan soms dus ook flink tegenvallen!

Ook kan de prijs van de fles, de verkoper of de plaats van aankoop de verwachtingen flink opdrijven. Tijdens je vakantie smaakt de meeste wijn fantástisch, vooral als je het bij de boer zelf hebt gekocht. Thuis valt het vaak vies tegen. Ook kan een verkoper een wijn flink de hemel in prijzen en zo de verwachtingen enorm hooggespannen maken. En natuurlijk kan een dure fles wijn nooit vies zijn, die moet wel geweldig smaken! Toch? Al met al nogal wat verwachtingen die niet uitkomen…

Als je een baby krijgt, denk je vooral aan de leuke dingen, maar er zijn heel wat dingen die je nog niet weet. En gelukkig maar! De slapeloze nachten, de huiluurtjes – jemig, wat duurt een uur dan lang! -, krampjes, tandjes, het uittesten, de peuterpubertijd… Af en toe kan je je kind wel achter het behang plakken! En dan heb ik het nog niet eens over de discussies met je partner en de twijfels of je het wel goed doet.

MAAR!

Natuurlijk zijn er fantastische wijnen die alle verwachtingen te boven gaan. Die geweldige fles die je zo lang hebt bewaard voor een speciaal moment, die bijzondere ontdekking in een goed restaurant en natuurlijk dat pareltje dat je tijdens je vakantie (of wijnreis) per ongeluk ontdekt!

Tijdens de zwangerschap ben je in blijde verwachting, je gaat een kindje krijgen en fantaseert over de leuke dingen die gaan komen. Al die eerste keren: de eerste lach, de eerste stapjes, de eerste kerst, de eerste woordjes… En dan wordt je kindje geboren en overtreft al je blijde verwachtingen. Het woord “blijde” is een beetje een understatement.

En dat is reden genoeg om niet te stoppen met het steeds weer proberen van nieuwe wijnen en het blijven hopen op dat ene pareltje. En natuurlijk waarom je na een eerste ook nog een tweede kindje krijgt. Zo is mijn tweede dochter weer een prachtig kindje en ik kan niet wachten op de ontdekkingstocht die nu begint om haar te leren kennen. PROOST!

Droog, zoet & zuur

10 maandag nov 2014

Posted by roosoomen in Wijnproeven

≈ 1 reactie

Tags

analytisch proeven, droog, malolactische gisting, rode wijn, smaak, Wijn, wijnproeven, witte wijn, zoet, zuur

In mijn vorige blogposts Écht wijnproeven en Smaak, beschrijf ik waar je op kunt letten om een wijn écht te proeven. Hierbij vertel ik dat je iets kan zeggen over de hoeveelheid zoet en zuur, maar hoe omschrijf je zo’n hoeveelheid en wat zegt het over de wijn?

Droog of zoet?

Laat ik beginnen met het verklaren van twee begrippen, namelijk droog en zuur. Dit zijn begrippen die veel door elkaar worden gebruikt, alsof ze inwisselbaar zijn, maar dat is niet het geval. Daarvoor maken we een klein uitstapje naar de vinificatie (het wijnmaakproces). Een rijpe druif zit barstensvol suiker en tijdens het vergisten worden deze suikers omgezet in alcohol (& koolzuur, maar dat is nu even niet van belang). Als de wijn volledig vergist is zit er in principe geen suiker meer in de wijn, omdat deze allemaal is omgezet in alcohol, tenzij er zóveel suiker in zat dat de wijn bij het bereiken van de 15% alcohol nog suikers over heeft, maar dat zijn de uitzonderingsgevallen dus die laten we hier heel even buiten beschouwing. Een uitgegiste wijn is dus automatisch droog. Een wijnmaker kan de vergisting ook vroegtijdig stoppen waardoor er wat zogeheten restsuiker/restzoet in de wijn achter blijft. Hierdoor kan de wijn variëren van beendroog, droog, milddroog, lichtzoet, halfzoet tot zoet.

Proeven

Hoe proef je de hoeveelheid zoet? Dat kan heel verraderlijk zijn, omdat alcohol ook een zoete smaakervaring geeft en veel fruitige wijnen ook een zoete associatie geven, zonder dat ze daadwerkelijk zoet zijn. Zoet moet je dus, naast het gewoon proeven natuurlijk ook een beetje voelen. Een wijn met restsuiker geeft een dikker gevoel in de mond. Laat de wijn door de mond gaan en voel, vooral voor in de mond, of de wijn dikker qua viscositeit. Dit is natuurlijk vooral belangrijk als je het gevoel hebt dat je zoet proeft, zo kan je controleren of het de restsuiker is die je proeft of wellicht wat anders.

Er zijn een aantal landen en streken in de wereld waar restzoet vaker voorkomt dan elders, de bekendste voor witte wijn zijn Duitsland, de Elzas en – in iets mindere mate – nieuwe wereldlanden zoals Zuid-Afrika, Chili, Argentinië en de VS. Voor rode wijn beperkt de lijst zich voornamelijk tot Zuid-Italië, (Zinfandel uit de) VS en heel soms Australië. Een restzoetje kan dus duiden op een wijn uit deze gebieden.

Zuur

De hoeveelheid zuur die een wijn bevat is weer afhankelijk van heel andere factoren, namelijk het druivenras, de rijpheid van de geoogste druiven en de vinificatie. Het ene druivenras heeft van nature een hogere zuurgraad dan de andere. Dit is een kwestie van het kennen van de eigenschappen van de verschillende rassen.

Voorbeelden van druiven met veel zuren: -wit – sauvignon blanc, riesling en chenin blanc, -rood – nebbiolo en sangiovese.
Voorbeelden van druiven met weinig zuren: -wit – pinot gris, gewurztraminer en viognier, – rood – tempranillo, zinfandel en grenache.

De rijpheid tijdens de oogst heeft ook veel invloed op de hoeveelheid zuren in de wijn. In warme gebieden worden de druiven meestal rijper geplukt en hebben de wijnen vaak minder zuren dan in koelere wijngebieden. Het kan echter ook iets zeggen over de stijl van het gebied: een Pinot Gris uit de Elzas heeft bijvoorbeeld vaak beduidend minder zuur dan een Pinot Grigio uit Italië.

Tenslotte kunnen tijdens de vinificatie processen wel of niet plaatsvinden waardoor de zuren meer of minder aanwezig zijn, bijvoorbeeld aanzuren of ontzuren. Aangezuurde wijnen voelen vaak iets kunstmatig aan, alsof het zuur er tegenaan geplakt zit. Ook komt het zuur vaak wat later in de mond, niet gelijk bij binnenkomst, maar dat zijn allemaal kleine details.

Ook is er al dan niet sprake van een malolactische gisting, een proces waarbij de scherpe (natuurlijk aanwezige) appelzuren worden omgezet in de mildere melkzuren. Door deze gisting toe te passen worden de zuren dus als minder scherp ervaren, maar er blijven wel evenveel zuren in de wijn zitten.

Proeven

Hoe proef je de hoeveelheid zuur in een wijn? Dit kan namelijk mooi gemaskeerd zijn door een beetje restzoet of zeer uitgesproken andere smaken. De hoeveelheid zuren kan je ook voelen. Laat de wijn door je mond gaan en voel of je extra speeksel aanmaakt, dit is namelijk het effect van een behoorlijke hoeveelheid zuur. Ook kan je bij een hele hoge zuurgraad een trekkend gevoel in je kaak ervaren.

Ik hoop hiermee iets zinnigs te hebben gezegd over het proeven van zoet en zuur in een wijn. Het blijft altijd een moeilijke kwestie en er zijn altijd uitzonderingen, maar toch probeer ik iets meer structuur in de chaos te kunnen brengen. Maar onthoud: Wijnproeven is meer kunst dan wetenschap!

Smaak

03 maandag nov 2014

Posted by roosoomen in Wijnproeven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

afdronk, analytisch proeven, arôme de bouche, evenwicht, intensiteit, organoleptisch, organoleptisch proeven, proeven, rode wijn, smaak, smaakverloop, smaken, structuur, Wijn, wijnproeven, witte wijn

Over smaak valt niet te twisten? Juist wel, in de wijnwereld wordt eindeloos getwist over de smaken in wijn, over goede wijn en goede smaak. Beter gezegd: Over smaak valt EINDELOOS te twisten! De wereld van de wijnexperts – al dan niet zelfbenoemd – en wijnliefhebbers bestaat uit uitzonderlijk eigenwijze mensen. Bovendien is smaak niet alleen persoonlijk, maar ook nog eens zeer complex. Maar daarom is er ook bijna geen smakelijker onderwerp te vinden om over te twisten, want tijdens de twisten moet er natuurlijk flink wat geproefd worden.

Smaak wordt bij het analytisch wijnproeven zo objectief mogelijk benaderd. Een chemische analyse in een laboratorium is natuurlijk nog nauwkeuriger en levert exacte data op over suikers, zuren, alcohol, etcetera. Maar wat deze data ons niet kunnen vertellen is hoe deze balans tot een complex geheel komt, hoe de ervaring van de wijn in je mond is. En al helemaal niet waar het je aan doet denken, welke stijl de wijn heeft en hoe lang de smaak blijft hangen. Terwijl dat allemaal deel is van de smaakbeleving…

Daarom wordt wijn nog steeds door de mens geproefd en geanalyseerd door zogenaamd organoleptisch proeven (door gebruik van al je zintuigen – met uitzondering van gehoor dan). De zintuigen zicht en reuk heb ik reeds behandeld, dus nu is het tijd om smaak en tast onder de loep te nemen. Tijd om een slok te nemen, halleluja, we mogen gaan proeven, PROOST!

Bij het proeven gaat het om vijf factoren:

1) Intensiteit

Heeft de wijn veel of weinig smaak? Dit is géén uitspraak over de kwaliteit van de wijn! Het geeft alleen aan hoeveel smaak de wijn heeft. Een ingetogen wijn kan veel kwaliteit op het gebied van finesse en elegantie hebben. De meest gebruikte termen om de intensiteit uit te drukken zijn: dun/licht, gemiddeld, vol, intens/krachtig.

2) Smaakverloop

Hoe verloopt de smaak in je mond? Hierbij kijken we eigenlijk alleen naar de basissmaken – zoet, zuur, bitter, zout en eventueel umami, waarbij de eerste drie voornamelijk van toepassing zijn op wijn -. Meestal smaakt een wijn de eerste seconden in de mond het meest zoet (komt hier het gezegde zoete inval vandaan?), dan volgen zuur en bitter en neemt het zoet af. Dominante zuren en bitters blijven hangen in de zogenaamde finale. Tijdens dit smaakverloop is het dus opletten geblazen: hoeveel zuur, zoet en bitter heeft deze wijn? Wat is het meest dominant en hoe is de balans?

[in een volgend blog ga ik verder in op de elementen zoet & zuur]

3) Structuur & evenwicht

De structuur bestaat uit het mondgevoel dat de wijn geeft. Is het een soepele wijn, die makkelijk te drinken is, of proef je een wijn met moeilijkere structuur, die je bij de maaltijd wil drinken? Om de structuur aan de te geven let je op het branderige gevoel van de alcohol. En op het samentrekkende gevoel van bijvoorbeeld de tannines, zuren of bitters. Of de hoeveelheid en grootte van de belletjes van een parelende of mousserende wijn. Kortom: hoe voelt de wijn in je mond?

[in een volgend blog ga ik dieper in op de aspecten alcohol en tannine]

Ook sta je stil bij het evenwicht in de wijn. Zijn er overheersende elementen of zit er een zekere balans in de smaken? Worden bijvoorbeeld de dominante zuren gecompenseerd of proef je nauwelijks meer wat anders dan zuur? (Dit is overigens wel een subjectief oordeel: een evenwichtige wijn heeft meer kwaliteit dan een onevenwichtige.)

4) Smaken, oftewel arôme de bouche

De smaken in een wijn die verder gaan dan de basissmaken proeven we eigenlijk niet, maar we ruiken ze! Via de mondholte komt de geur in de neus terecht en dit geeft een geurwaarneming. Daarom wordt dit deel van de smaak in dezelfde termen beschreven als de geur. En dus stel je jezelf de vraag: waar smaakt hij naar? De meest gebruikte termen hierbij zijn fruitig, bloemig, kruidig, plantaardig, aards, dierlijk, houtachtig, mineraal en chemisch.

[in een volgend blog ga ik hier verder op in]

Ook kan je vaststellen of de wijn uitgesproken fruitig is of juist meer andere smaken bevat. En of hij heel veel verschillende smaken heeft of juist één dominante. Oftewel in welke stijl hij gemaakt is.

[in een volgend blog ga ik hier verder op in]

5) Afdronk

De afdronk is heel simpel te omschrijven. Je stelt vast of de smaak lang blijft hangen na het doorslikken en drukt dit uit in de termen kort, gemiddeld of lang.

Om deze vijf factoren te kunnen onderscheiden en benoemen helpt maar één ding, namelijk: oefenen, oefenen, oefenen!! Dus hef regelmatig het glas, liefst in goed gezelschap, en twist er op los!

Laatste posts

  • Reina Riesling
  • Sergio Sangiovese
  • Suzy Sauvignon Blanc
  • Pieter Pinot Noir
  • Margot Merlot

Even voorstellen…

Als vers “afgestudeerd” Vinoloog, wil ik graag mijn opgedane kennis van de afgelopen jaren met de wereld delen. Ik heb in mijn hoofd en mijn dikke map met aantekeningen, een behoorlijke database opgebouwd over wijnproeven, verschillende druivenrassen en wijngebieden. Dit wil ik graag in een kader plaatsen, zodat ook de gewone wijnliefhebbers er wat aan hebben. Geen wollige taal, ingewikkelde technische uiteenzettingen, maar een uitgebreid verhaal over mijn passie voor wijn in gewone-mensen-taal.

Ik ben registervinologe met 15 jaar horecaervaring. Ik heb een uitgebreide wijnkennis en door mijn horeca-achtergrond heb ik mij gespecialiseerd in wijn-spijs combinaties.

Deze kennis zet ik in in mijn eigen bedrijf: Comme Dieu wijnimport, waarmee ik regelmatig wijnproeverijen organiseer.

Evenementen

Geen komende evenementen

Eerder gepost…

  • september 2020
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • februari 2018
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • juli 2015
  • juni 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014

Blog op WordPress.com.

  • Volg Volgend
    • De wijnroos
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • De wijnroos
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen