Mijn droom is om wijnmakers en wijnliefhebbers bij elkaar te brengen. Daarom organiseer ik op 16 en 17 april de Wijnmarkt: een wijnbeurs, waarbij wijnliefhebbers rechtstreeks bij de (Europese) wijnboeren hun wijnen kunnen proeven -en wanneer de wijn bevalt- ook gelijk kopen. Zo kunnen wijnliefhebbers en wijnprofessionals de wijnen samen met de makers proeven.

Eigenlijk is het een wijnreis door heel Europa, maar dan zonder de reistijd!

Wijn moet een beleving zijn, je moet wijn niet alleen drinken, je moet wijn proeven, ruiken, voelen en zien waar het vandaan komt. Het verhaal achter de wijn, de druif, de streek, de wijnmaker, kortom alles wat de wijn uniek en bijzonder maakt, is dan ook heel belangrijk. Ik breng met de Wijnmarkt niet alleen de wijnen, maar ook hun maker en dus hun verhaal naar de Nederlandse wijnliefhebber voor een unieke wijnbeleving.

Er komen 30 wijnboeren uit Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Italië. En ik wil jullie alvast kennis laten maken met een paar van deze wijnboeren en daarom publiceer ik in de komende weken een aantal interviews met enkele exposanten van de Wijnmarkt. Zo kunnen we vast in de stemming komen. En smaken de wijnen straks extra lekker! Want als je de maker van de wijn beter kent, kan je de wijn beleven zoals hij het bedoeld heeft.

Want zeg nou eerlijk, het is toch leuk om een flesje met vrienden te delen waarvan je kan zeggen dat je hem bij de boer zelf gekocht hebt? Dus wil jij in 1 middag 30 wijnboeren ontmoeten en samen met de maker de wijn proeven? Wil jij op “wijnreis”, zonder heel lang in de auto te hoeven zitten? Kom dan naar de Wijnmarkt en ontmoet 30 wijnboeren uit heel Europa!

Wil jij dit project steunen?

Op dit moment loopt een crowdfunding-campagne op doorgaan.nl/wijnmarkt en wij kunnen alle steun gebruiken! Als je via deze weg een kaartje koopt, krijg je ook nog eens €2,50 korting!

[Ik mocht mijn paper presenteren op het 38e International Vine & Wine congress in Mainz, deze tekst is mijn -vertaalde- presentatie:]

Stel je voor: Je maakt een proefrit en je vindt de auto GEWELDIG, je moét hem hebben! Als je het de verkoper vertelt, zegt hij dat je hem verderop bij de andere dealer kan kopen. Bij hem kan je alleen proefritten maken…

Of je staat een avondjurk te passen, of een mooi pak, voor een feestje vanavond. Hij past perfect en je zegt de verkoper dat je hem wil hebben. Hij kijkt blij en vertelt je dat je een andere keer terug moet komen om hem te kopen…

Het klinkt heel vreemd, maar voor consumenten die in Nederland wijn proeven en kopen is dit wat er volgens de regels van de Drank- & Horecawet moet gebeuren. Het is verboden om in dezelfde ruimte wijn te laten proeven en te verkopen, met uitzondering van slijterijen die zich meestal niet specialiseren in kwaliteitswijn (uitzonderingen daargelaten).

Wijnproeverijen waar consumenten de wijnen kunnen kopen zijn volgens de wet verboden, zelfs in een slijterij. Wijnwinkels, wijnproeverijen en wijnevenementen worden benadeeld, omdat de Nederlandse wet geen verschil maakt tussen het “proeven” en het “drinken” van wijn.

Voor mij voelt dit allemaal heel onnatuurlijk als ik een wijnproeverij organiseer. Ook probeer ik een wijnbeurs te organiseren waar wijnboeren hun wijnen kunnen laten proeven. Een heel gangbaar (en succesvol) concept in Frankrijk, België en Duitsland, maar illegaal in Nederland.

Dit leidde tot mijn onderzoeksonderwerp: Wat is de rol van proeven in het proces van aankoop tot consumptie?

Ik heb een verkennend onderzoek uitgevoerd om deze rol te onderzoeken. De gegevens heb ik verzameld door middel van literatuurstudie op het gebied van wijnonderzoek, marketing en consumentengedrag.

Definities

Ik heb de definitie van proeven onderzocht in het woordenboek, juridisch terrein, oenologie, verschillende wijnboeken en wijntradities en ik ontdekte dat in al deze branches wijnproeven als doel heeft om de kwaliteit van de wijn te beoordelen. Ik heb alle gevonden definities gecombineerd en de volgende definitie van wijnproeven opgesteld: “het kijken, ruiken en proeven van wijn met als doel het beoordelen van de kwaliteit van de wijn”.

Vervolgens heb ik de definitie van consumeren opgezocht in het woordenboek en kwam tot de conclusie dat ik consumeren moest scheiden van aankopen om de rol van het proeven te kunnen vaststellen. Dus heb ik de definities met daarin een element van aankopen weggestreept. Hierdoor bleef er maar een definitie over van consumeren: “eten, drinken of nuttigen (van eten of drinken)”.

Tenslotte heb ik de definities van (aan)kopen onderzocht in het woordenboek en binnen de marketing en kwam tot de volgende definitie: “de opvolgende fases van Attention, Interest, Desire en Action die leiden tot de aankoop van een product of service” of om het in lekentaal te zeggen: Je ziet iets (Attention), je komt er meer over te weten (Interest), je wil het (Desire) en je koopt het (Action).

Als je naar deze drie definities kijkt, is het heel duidelijk dat wijnproeven onderdeel is van het aankoopproces. Het is onderdeel van de Interest fase om meer precies te zijn, omdat het doel van het proeven is om de kwaliteit te beoordelen en je daardoor meer te weten komt over de wijn. Het is dus GEEN consumptie.

Misschien lijkt het alsof dit wel erg voor de hand ligt, maar het heeft wel degelijk nut om dit eens op basis van objectieve definities vast te stellen, omdat dit aan de Nederlandse wijnlobby en de regering aantoont dat er een verschil zit tussen proeven en drinken/nuttigen.

Waarde

Mijn onderzoek heeft ook waarde voor de wijnhandel en restauranteigenaars, omdat het een belangrijk aspect van consumentengedrag met betrekking tot de wijnaankoop uitlicht. Proeven -indien aangeboden- is namelijk een sleutelaspect van de aankoopbeslissing voor een meerderheid van de wijnkopers (circa 60%). De rol van het proeven is voornamelijk risicobeperking vanwege de informatie en geruststelling die het verschaft. De voordelen daarvan voor de verkopers van wijn zijn dat consumenten minder risico waarnemen, waardoor zij:

• eerder geneigd meer geld uit te geven;
• eerder geneigd om een wijn uit te kiezen waar zij onbekend mee zijn;
• ontvankelijker zijn voor adviezen van de verkoper.

Ook voor de consument heeft wijnproeven extra waarde, vanwege de Experience-economie waar we in leven: consumenten willen niet alleen meer een product kopen, maar een hele ervaring hebben. We willen het product “voelen”, en in het geval van wijn “ruiken” en “proeven”. Bovendien willen wijnliefhebbers niet alleen een wijn van goede kwaliteit kopen, maar ook het verhaal van de wijn vertellen als ze thuis komen en de smaken kunnen interpreteren. En wat is een betere manier om dat te doen, dan de consument de wijn te laten proeven met begeleiding van de verkoper, die de wijn, de smaken en het verhaal achter de wijn kent?

Voor geïnteresseerden: je kunt mijn gehele paper (Engels) hier bekijken: [klik hier].

Een tijd geleden alweer, dat ik een stukje heb kunnen tikken. Ondertussen heb ik een stuk mogen publiceren in de WINELIFE van juni-juli (zie pag. 6, 18&19 voor wie nieuwsgierig is) en daarnaast heb ik onderzoek gedaan naar de rol van het proeven in het aankoopproces van wijn. Dat onderzoek heb ik beschreven in een paper dat ik mag presenteren op het International Vine & Wine Congress in Mainz. Dus mijn schrijfbordje zat redelijk vol de afgelopen tijd…

Nu, temidden van de wijngaarden van de Zuid-Rhône zit ik te genieten van alles wat het goede leven te bieden heeft: zon, zwembad, schitterende omgeving, familie, heerlijk eten en natuurlijk (veel) prachtige wijn!!! En ik voel de rust komen om weer eens wat op papier te zetten, of eigenlijk op een scherm…

Gister met de hele familie – vriend, kids, zussen, zwagers en neefje – op bezoek bij een van mijn favoriete wijnhuizen, Domaine Barbanot. De eigenaar, Alain, gaf ons een fantastisch welkom. Eerst nam hij ons mee naar de wijngaarden en liet ons zijn 25ha zien. Met 3 auto’s reden we over steile weggetjes, zoals je die alleen in Frankrijk ziet: losse stenen, overal gaten, onnoemelijk smal, waanzinnig uitzicht. Mijn vriend zat te genieten achter het stuur, in zijn gedachten reed hij een stoere Jeep door de oerbossen – denk ik.

Terwijl de zwoele Zuid-Franse wind ons door de haren streek, vertelde Alain uitgebreid over de werkzaamheden die ze nu doen. Met z’n tweeën zijn ze nu de plantgeleiding van al hun wijngaarden handmatig aan het bijstellen. Ontsteld turen wij naar de wijngaarden die zich over de glooiende hellingen vouwen, zo ver als het oog reikt. Maar hij vertelt ook over de regelgeving, waardoor ik in het ene wijngebied stond en m’n zwager, die vlak naast mij stond, in een ander wijngebied. Dan zie je weer even met eigen ogen hoe marginaal de verschillen soms zijn. Het ene wijngebied staat duidelijk in hoger aanzien dan de ander, terwijl de verschillen minimaal zijn…

Ook mochten we al zijn wijnen proeven, verschillende wijngaarden, wijnmaak-processen en jaargangen. Wij bleven vragen stellen en hij haalde er telkens wat nieuws bij. Wijn uit het vat, wijn uit 2003, het kon allemaal niet op! Enthousiast legde hij alles uit in een mix van Engels en Frans, liet ons in zijn betonnen vaten, klom bovenop de vaten om de ontsteler te laten zien. En als onze (3!) kleine kinderen weer even aandacht nodig hadden, dan glimlachte hij geduldig en leek te denken: C’est la vie! Et la vie est belle…

Bijzonder hoe deze man tijd nam om de hele middag voor ons te zorgen. En inspirerend om zelf weer eens de tijd te nemen om wat met anderen te delen. Kortom, ik ben weer terug!

In wijnbeschrijvingen vind je vaak termen als fruitig, bloemig, kruidig, aards, houtig, mineralig, etcetera. Soms staan er nog veel specifiekere termen in zoals steenfruit, citrus, buxus, cederhout of kalk. De absolute waarheid die dit soort smaakbeschrijvingen lijken te bevatten en de stelligheid ervan, verbazen mij altijd zeer! Maar vooral hoe letterlijk de wijndrinkers deze omschrijvingen nemen is bijna grappig, alsof het om een ingrediëntenlijst gaat. Natuurlijk geeft het een beeld van de smaak van een wijn, maar neem het vooral niet te letterlijk: het gaat om het idee. Zelfs de beste proevers kunnen geen identieke smaakbeschrijvingen van één wijn maken.

Het belangrijkste om bij de omschrijvingen te bedenken, is dat ze niet daadwerkelijk in de wijn voorkomen, maar associaties zijn bij de smaken die je proeft (of eigenlijk: ruikt). Het is daarom het beste om er niet te stellig over te zijn en vooral geen ruzie te maken over verschillen in wat je proeft. Door creatief en praktisch na te denken over de verschillen, kan je juist tot hele leuke gesprekken komen.

Als ik bijvoorbeeld anijs proef, of in elk geval de associatie met anijs maak, dan kan een ander dat heel goed als drop-achtig benoemen. We bedoelen waarschijnlijk hetzelfde… Maar bij drop denk ik bijvoorbeeld weer meer aan salmiak. Een ander kan bij salmiakachtige smaak vooral de kruidigheid opvallen die daarbij hoort. Zo kan je behoorlijk langs elkaar heen praten en geloof me als ik zeg dat er op deze manier regelmatig menig dispuut ontstaat.

De hoofdgroepen waarin aroma’s voorkomen (en bijbehorende subsmaken) worden ingedeeld, verschillen nogal onder wijnschrijvers en andere wijnexperts. En dan ook nog eens in verschillende talen, cultuur speelt denk ik dus ook nog een rol. Ik heb hier gekozen voor een indeling die volgens míj logisch is, maar het is dus geen wetenschap en vooral geen absolute waarheid. Hanteer dus ook vooral je eigen associaties en ga er los en creatief mee om.

• Fruitig – ruikt naar fruit (appels, citrus, aardbei, kersen)
• Bloemig – ruikt naar bloemen (viooltjes, appelbloesem) of parfum
• Kruidig – ruikt naar kruiden (salie, eucalyptus, thijm) of specerijen (kaneel, peper, kruidnagel)
• Mineraal – ruikt naar mineralen (graniet, kalk)
• Vegetaal of groente-achtig – ruikt naar planten (buxus, gras) of groente (paprika, asperges)
• Houtachtig – ruikt naar hout (ceder, sigarenkist) of gebrand (toast, koffie, cacao, karamel)
• Zuivelachtig – ruikt naar zuivel (boter, room, gist)
• Animaal – ruikt naar dieren (muskus, natte hond) of dierenproducten (wol, leer, stal, kattenpis)
• Aards – ruikt naar aarde (klei) of natuur (bos, mos, dennen)
• Chemisch – ruikt naar chemicaliën (teer, aceton, petroleum, lijm)

Wat het proeven van deze aroma’s betreft, heb ik drie tips:

• Je kan maar het beste beginnen in de hoofdgroepen, omdat je daar meestal wel overeenstemming over kan vinden met je medeproevers, maar ook omdat dat het gemakkelijkste te benoemen is. Hoe specifieker je benoemt, hoe moeilijker het wordt, én hoe meer discussie er ontstaat natuurlijk.
• En laat je vooral niet gek maken als je niet alles precies zo proeft als een ander, ook niet als dat een expert is. Jouw associaties zijn subjectief, dus als je maar een beetje in de buurt zit qua aroma’s dan gaat het goed.
• Oefenen, oefenen, oefenen! Als je vaker bewust proeft en de aroma’s probeert te benoemen, wordt je vanzelf beter. Luister naar anderen om je heen, wat proeven zij? Proef rustig nog eens en kijk of jij dat ook proeft (of iets in dezelfde hoofdgroep)

Maar die aroma’s komen natuurlijk wel ergens vandaan. Er bestaat een drieledige indeling van de aroma’s op basis van de herkomst, of eigenlijk wanneer ze ontstaan zijn. In mijn volgende blogpost zal ik daar dieper op ingaan.

Normaal gesproken zou ik vorige week een blogpost hebben gepubliceerd, maar dat ging niet door omdat ik 14 november bevallen ben van een schitterende dochter! Ik had dus even wat anders aan mijn hoofd. Die eerste avond heb ik natuurlijk wel een mooi glas bubbels gedronken, een heerlijke Sekt, met dank aan mijn zwager. Maar schrijven werd even vooruit geschoven…

Er zijn wel wat overeenkomsten tussen het krijgen van een baby en het openen en drinken van een fles wijn waar je je op verheugd hebt. Bij een baby moet je 9 maanden wachten, bij een wijn nog veel langer. De leeftijd, het etiket, de verkoopprijs, het druivenras en de wijnstreek scheppen verwachtingen. Die verwachtingen komen (lang) niet altijd uit.

Zo heeft mijn vriend in een vér, grijs verleden een keer een Chileense rode wijn gedronken die hij lekker vond. Hij was er vervolgens van overtuigd dat hij álle Chileense rode wijnen dan wel lekker zou vinden. Nou, dát viel even tegen! Hij kocht de ene na de andere fles, maar hij vond nooit meer die lekkere smaak terug. Natuurlijk is het wat naïef om te denken dat alle rode Chileense wijn hetzelfde smaakt, maar ik verbaas me er echt over hoeveel mensen dit soort assumpties toch nog steeds maken. Uitspraken als Ik hou niet van chardonnay (of juist alleen maar) of Zuid-Afrikaanse wijn is echt áltijd goed of (mijn favoriet) Duitse wijn? Dat is toch allemaal zoete troep zijn nog steeds veel gehoord.

Zelfs voor de autodidactische of geschoolde liefhebber (de expert) is het nauwelijks overzichtelijk, vooral als je buiten de veel gebaande paden wil gaan en kiest voor een onbekende wijnstreek of druivenras. Dit is natuurlijk ook juist de charme van wijn – die diversiteit, die complexiteit – maar het kan soms dus ook flink tegenvallen!

Ook kan de prijs van de fles, de verkoper of de plaats van aankoop de verwachtingen flink opdrijven. Tijdens je vakantie smaakt de meeste wijn fantástisch, vooral als je het bij de boer zelf hebt gekocht. Thuis valt het vaak vies tegen. Ook kan een verkoper een wijn flink de hemel in prijzen en zo de verwachtingen enorm hooggespannen maken. En natuurlijk kan een dure fles wijn nooit vies zijn, die moet wel geweldig smaken! Toch? Al met al nogal wat verwachtingen die niet uitkomen…

Als je een baby krijgt, denk je vooral aan de leuke dingen, maar er zijn heel wat dingen die je nog niet weet. En gelukkig maar! De slapeloze nachten, de huiluurtjes – jemig, wat duurt een uur dan lang! -, krampjes, tandjes, het uittesten, de peuterpubertijd… Af en toe kan je je kind wel achter het behang plakken! En dan heb ik het nog niet eens over de discussies met je partner en de twijfels of je het wel goed doet.

MAAR!

Natuurlijk zijn er fantastische wijnen die alle verwachtingen te boven gaan. Die geweldige fles die je zo lang hebt bewaard voor een speciaal moment, die bijzondere ontdekking in een goed restaurant en natuurlijk dat pareltje dat je tijdens je vakantie (of wijnreis) per ongeluk ontdekt!

Tijdens de zwangerschap ben je in blijde verwachting, je gaat een kindje krijgen en fantaseert over de leuke dingen die gaan komen. Al die eerste keren: de eerste lach, de eerste stapjes, de eerste kerst, de eerste woordjes… En dan wordt je kindje geboren en overtreft al je blijde verwachtingen. Het woord “blijde” is een beetje een understatement.

En dat is reden genoeg om niet te stoppen met het steeds weer proberen van nieuwe wijnen en het blijven hopen op dat ene pareltje. En natuurlijk waarom je na een eerste ook nog een tweede kindje krijgt. Zo is mijn tweede dochter weer een prachtig kindje en ik kan niet wachten op de ontdekkingstocht die nu begint om haar te leren kennen. PROOST!